معماری پل های قدیمی درا یران

یکی از مهمترین مسائلی که در هنگام احداث پل و سد، مهندسان همواره با آن روبرو بوده اند پی کنی یا شالوده ریزی پایه های پل است به خصوص هنگامی که رودخانه مورد نظر، پر آب عمیق و یا عریض بوده اند. به همین جهت شرایط پی ریزی پلها کاملا” متفاوت بوده و برای این منظور از راههای مختلف سود می جسته اند:

الف ـ گاه در طول رودخانه محلهایی وجود دارد که بستر عریض و جریان آب در آن غالبا” آرام است و عبور از آن در غیر مواقع سیلابی به وسیله اسب، شتر و قاطر امکان پذیر می باشد. این محلها اصطلاحا” به گدار معروف هستند به هنگام ساختن شهراههائی که به رودخانه منتهی می شد حتی الامکان سعی می شد که از محل این گدارها برای احداث پل استفاده شود. در صورتی که در هنگام تابستان بستر آن خشک می شد، بیشتر مشکلات حل گردیده و پی کنی به صورت معمول انجام می گرفت اما اگر در این فصل نیز رودخانه دارای آب جاری بود، در مواقع کم آبی با حفر کانال انحرافی مسیر رودخانه را منحرف کرده سپس در محل تعیین شده بر روی مسیر طبیعی پایه پل را بنا نهاده، آن گاه مسیر رودخانه را منحرف کرده سپس در محل تعیین شده بر روی مسیر طبیعی خود را می پیمود و هم از نظر سهولت این کار ترجیح داده می شد. در صورتی که در غرب برای ساختن پل برعکس ایران کانالی انحرافی ساخته و بر روی آن پل را احداث کرده سپس رودخانه را از مسیر طبیعی به کانال جدید التاسیس هدایت می کردند.
(( قدیمی ترین پلی که بدین طریق ساخته شد پل شهر بابل بر روی رودخانه فرات بود که توسط نیتوگریس دومین ملکه آشور احداث گردی همان طور که در بخش تاریخچه اشاره شد وی دستور داد تا دریاچه ای حفر و آب فرات را بر آن راهنمائی کرده پس از خشک شدن بستر اصلی پایه های پل بزرگ آن را بنا نهاده و با پر شده دریاچه و { احداث پل } آب فرات را به مسیر برگرداندند

مقدمه: 6
تاریخچه پل خواجو 8
تغییر کارکرد پل خواجو 10
تغییرات پل خواجو 13
تزئینات پل خواجو 15
تاریخچه سی و سه چشمه ( الله وردیخان ) 16
تغییر کارکرد سی و سه پل 20
تزئینات سی و سه سه پل 25
تعمیرات سی و سه پل ( الله وردیخان ) 25
پلهای اولیه 28
پل سازی تا عهد هخامنشی 29
پل سازی در عهد آشوریها 30
پل سازی در زمان اورارتوها 34
پل سازی در عهد مادها 35
پل سازی در عهد هخامنشیان 36
پل سازی در عهد اشکانیان 49
پل سازی در عهد ساسانیان 50
پل کوار 53
پل تنگاب 53
پل مورد 53
پل پیرین 54
پل خیر آباد 54
پل سازی در دوران اسلامی 59
الف : تقویت و مرمت طاقها : 63
ب.: احداث طاق بر روی پایه های قدیمی 64
پل سازی در قرن چهارم 64
پل سازی در عصر غزنویان 69
پل سازی در دوره سلجوقیان 71
پل سازی در دوره ایلخانیان 74
پل سازی در دوره تیموریان 76
پل سازی در عصر صفوی 77
سی و سه پل 78
پل خاجوا 79
راه شمالی 83
الف : جاده کاشان به خوار ( گرمسار فعلی ) 83
ب: راه کاشان به قم 86
ج: راه اصفهان به قزوین 87
راه جنوب غربی 87
راه جنوب ( اصفهان به شیراز و بندر عباس ) 88
راه شرقی ، اصفهان به نایین 88
5-راههای غربی اصفهان بغداد 89
6-راه قزوین به همدان و بغداد 89
راه شمالی 90
راه مازندران – گیلان 92
پل سازی در دوره افشاریه 93
پل سازی در دوره زندیه 94
پل سازی در دوره قاجاریه 95
معماری پلها 98
بستر سازی 103
پایه ها 105
موج شکن یا آب بر 107
طاق هلوچین یابیز 111
ب ـ هلوچین کند 113
ج ـ هلوچین کفته 113
طاقهای تیزه دار 113
الف ـ طاق پنج او هفت 113
ج ـ طاق پنج هفت او کند 114
د ـ پنج هفت او کفته 114
طاق چمانه 114
طاق چهار بخش 114
سایر طاقها 115
روش اجرای طاقها 115
اجرای ضربی 115
اجرای رومی 116
استفاده از مهار چوبی در طاقها 117
کانه یا کنو 117
کنوهای آشکار 120
ب ـ میل راهنما 121
ج : پشتبند 123
جان پناه 123
کتیبه ها 124
تاسیسات مربوط به پل 130
دیواره سازی : 131
مصالح ساختمانی پلها 132
6-آهن و سرب 136
آسیب پذیری پلها 138
احداث اتاق 143
پل آصف الدوله _ کرج 144
پل شاه عباسی محمد آباد _ قزوین 145
پل دلاک – قم 145
پل هشت چشمه_ سرخ ده ساوه 146
پل دودهک _دلیجان 146
پل لوشان – لوشان 147
پل انبوه _ رودبار 147
پل لاله دشت – کوچصفهان 148
پل خشتی _ لنگرود 149
پل آجی چای _ تبریز 150
پل سنگی – تبریز 151
پل ابراهیم آباد – اردبیل 151
پل ورسک – فیروز کوه 152
فهرست منابع و ماخذ : 153

این فایل دارای 158 صفحه به صورت فایل word قابل ویرایش میباشد.